Aan de voet van de Martinikerk staat het monumentale provinciehuis. Sinds 16 juni 1602 vergaderen de Provinciale Staten in de markante Statenzaal. Dit is uniek in Nederland. In geen enkele andere provincie wordt al zo lang in dezelfde zaal vergaderd.
Het oudste gedeelte van het provinciehuis dateert uit de vijftiende eeuw. In die tijd was daar de Sint Maartensschool gevestigd. Na de dood van rector Praedinius en het uitbreken van de oorlog raakte het gebouw in verval. Op 20 juni 1601 besluiten de Provinciale Staten dat er een provinciehuis moet komen en zij laten hun oog vallen op de oude Sint Maartensschool die dan leeg staat. In 1602 vergaderen Provinciale Staten er voor het eerst.
Op 7 mei 1996 opent Koningin Beatrix het nieuwe deel van het provinciehuis. Een glazen luchtbrug verbindt het oude en nieuwe gedeelte van het provinciehuis. Het gebouw is een ontwerp van architect Mels Crouwel. Hij werkt in het overheidsgebouw het begrip 'openheid' uit in onder andere de liften, trappenhuizen en de wandelgangen.
De provincie werkt continu aan het duurzamer maken van de eigen organisatie. Dat zien we terug in het gebouw. Zo liggen er meer dan 300 zonnepanelen op het dak van het provinciehuis en hebben we een systeem voor koude- en warmteopslag in de bodem. Hiermee wordt de lucht in het provinciehuis gekoeld, zodat er een soort milieuvriendelijke airco ontstaat.
In het provinciehuis is onze collectie van de Groninger kunstenaarskring De Ploeg te zien.